SPIS TREŚCI

69 Doklejenie utraconego fragmentu zęba: opis przypadku złamania zęba bez powikłań z 4-letnią obserwacją
Khalid S. Almulhim, Luana Oliveira-Haas
Odbudowano dwa złamane siekacze przyśrodkowe szczęki poprzez doklejenie utraconego fragmentu za pomocą systemu wiążącego i kompozytu. Uzyskano pomyślny wynik długoterminowy leczenia podczas 4-letniej obserwacji. Pacjentka zgłosiła się ze złamanymi siekaczami przyśrodkowymi szczęki, a kompleksowe badanie wewnątrzustne i radiologiczne wykazały, że oba zęby miały rozległe złamania koron bez obnażenia miazgi (klasa II według klasyfikacji Ellisa i Daveya). Przed repozycją odłamane fragmenty zębów zostały dokładnie oczyszczone i zbadane. Oba fragmenty były w doskonałym stanie i niemal nie brakowało żadnych odkruszeń. Dlatego proponowaną metodą leczenia było doklejenie utraconych fragmentów. Po zweryfikowaniu, repozycji oraz dopasowaniu odłamanych fragmentów do ich doklejenia w izolacji koferdamem użyto płynnego kompozytu. Dzięki nowoczesnym systemom adhezyjnym mocowanie odłamów zębów, które są w dobrym stanie uważane jest za bardziej zachowawczą metodę odbudowy morfologii zębów, estetyki oraz funkcji. Chociaż jeden z zębów wykazywał objawy nieodwracalnego zapalenia miazgi i wymagał leczenia endodontycznego 2 tygodnie po odbudowie, ocena kliniczna i radiologiczna po 4 latach potwierdziła skuteczność leczenia odtwórczego. Odbudowy wykazywały dobre wyniki estetyczne i funkcjonalne podczas kontroli po 4 latach.

79 Uszczelniacze na bazie krzemianu wapnia – porównanie materiałów i techniki wypełniania
Till Dammaschke
Uszczelniacze hydrauliczne na bazie krzemianu wapnia (hydraulic calcium silicate-based sealers, HCSS) są stosunkowo nowymi materiałami na rynku, a ich skład opiera się na cementach na bazie krzemianu wapnia (na przykład ProRoot MTA, Dentsply Sirona, Bensheim, Niemcy). Pod względem formy podania można wyróżnić następujące rodzaje HCSS: samotwardniejące HCSS, HCSS proszek–płyn dla techniki wypełniania na zimno oraz samotwardniejące HCSS dla wypełnień termoplastycznych. Szczególnym rodzajem są uszczelniacze zawierające krzemian wapnia na bazie salicylanu lub silikonu, jednak ich biokompatybilność i bioaktywność jest prawdopodobnie gorsza od HCSS. Aby uzyskać lepsze zamknięcie kanałów bocznych można aktywować HCSS w kanale korzeniowym z zastosowaniem dźwięków lub ultradźwięków. W kontekście klinicznego odsetka sukcesu HCSS w połączeniu z tzw. techniką jednego sztyftu nie wykazuje żadnych różnic w porównaniu z obecnym złotym standardem, czyli wypełnieniem termoplastycznym z zastosowaniem podgrzanej gutaperki i uszczelniaczy na bazie żywicy epoksydowej.

89 Instrumenty niklowo-tytanowe do poszerzania kanałów korzeniowych – czy dotarliśmy już do kresu ich rozwoju?
Sebastian Bürklein
Preparacja kanału korzeniowego obejmuje poszerzenie, nadanie kształtu i dezynfekcję całego systemu endodontycznego. Dla typowo mechanicznego poszerzenia (shaping) opracowano wiele różnych narzędzi i technik. W ostatnich latach instrumenty niklowo-tytanowe (NiTi) były wielokrotnie modyfikowane, między innymi w zakresie kształtu, opracowania powierzchni czy obróbki termicznej. Obecnie dąży się do tworzenia narzędzi coraz bardziej elastycznych, rotacyjnych, recyprokalnych, adaptacyjnych lub ekscentrycznych oraz próbuje się ograniczyć liczbę pilników aż do systemów jednopilnikowych. Czy jest zatem jeszcze coś, co można by zmienić w narzędziach NiTi, czy dotarliśmy już do kresu ich rozwoju? Aktualnie nauka koncentruje się na modyfikacji narzędzi tak, aby można je było stosować w ramach minimalnie inwazyjnego leczenia endodontycznego, z myślą o ochronie tkanek twardych, co pozwala spowolnić kaskadę destrukcji zęba i zachować ząb przez dłuższy czas.

101  Błędy & Problemy
Aspiracja i ingestia 
Tom Hölters
W gabinecie stomatologicznym istnieje rzadkie, ale stałe ryzyko aspiracji i połknięcia ciał obcych przez pacjenta podczas zabiegów chirurgicznych, ortodontycznych, protetycznych, a także endodontycznych. Częstotliwość występowania aspiracji i ingestii podczas leczenia endodontycznego wynosi około 0,001 lub 0,12 na 100 000 zabiegów. Większe ryzyko takich zdarzeń dotyczy pacjentów z obniżonymi zdolnościami percepcyjnymi, niekontrolowanymi odruchami, zaburzeniami przełykania lub utrudnionym dojściem do jamy ustnej. Początkowymi objawami jest kaszel i problemy z przełykaniem, a w cięższych przypadkach może pojawić się odma opłucnowa lub niedrożność jelit. Sytuacje takie wymagają szybkich diagnoz i zdecydowanego postępowania ze strony personelu medycznego. Niezwykle ważne w kontekście minimalizowania ryzyka są tutaj zabiegi prewencyjne, takie jak zidentyfikowanie pacjentów z grupy ryzyka, zastosowanie specjalnych narzędzi, izolacja koferdamem, zwłaszcza w endodoncji, oraz przestrzeganie środków bezpieczeństwa podczas leczenia.

107  Diagnostyka radiologiczna
Krwiak zębiny – rozpoznanie bez związku radiologicznego
Sebastian Bürklein
W tej rubryce prezentujemy i omawiamy interesujące zdjęcia rentgenowskie, ważne oraz ciekawe z punktu widzenia leczenia endodontycznego.

111 Późne skutki urazów zębów mlecznych
Judith Erb, Andreas Filippi
Do typowych powikłań po urazach zębów mlecznych zaliczamy przebarwienie, martwicę miazgi, obliterację i – nieco rzadziej – resorpcję korzenia o podłożu infekcyjnym. Są widoczne po tygodniach, a nawet miesiącach od urazu, dlatego tak ważne są kontrole po pierwszym zaopatrzeniu zęba. Nie każdy skutek czy powikłanie wymaga podjęcia natychmiastowej interwencji. Jeżeli jednak pojawią się objawy infekcji, działania terapeutyczne są niezbędne, chyba że wkrótce nastąpi wymiana zęba na jego stałego następcę.

117 Guided endodontics – możliwości, ograniczenia i perspektywy
Ralf Krug, Thomas Connert, Sebastian Reich, Gabriel Krastl
Innowacyjna, oparta na nawigacji szablonowej metoda (guided endodontics) pozwala na prawidłowe opracowanie zobliterowanych kanałów korzeniowych. Poszukiwanie zobliterowanych kanałów techniką tradycyjną jest czasochłonne i niesie ze sobą ryzyko znacznej utraty tkanek twardych lub perforacji. Warunkiem klinicznego zastosowania guided endodontics jest wykonanie trójwymiarowego zdjęcia rentgenowskiego oraz pobranie wycisku cyfrowego wybranego odcinka wyrostka zębodołowego. Odpowiednie oprogramowanie pozwala zaplanować jak najmniej inwazyjne dojście do systemu endodontycznego. Planowanie wirtualne przenosi się na ząb przy użyciu szablonu. W artykule dokładnie przedstawiono planowanie i opracowanie zobliterowanych kanałów korzeniowych, a także różne wskazania dla leczenia w oparciu o szablony nawigacyjne, sukces kliniczny takiej procedury, ograniczenia techniczne, a także dalszy rozwój tej koncepcji.